Bitcoin, wprowadzony na rynek w 2009 roku, jest pierwszą nowoczesną kryptowalutą. Jest również dowodem na to, że cyfrowe waluty oparte na blockchainie są możliwe do wykonania. Ta moneta przyciągnęła natychmiastową uwagę inwestorów, społeczności technicznej i idealistów, którzy z ochotą przyjęli ideę cyfrowej waluty, działającej bez kontroli i regulacji narzucanych przez banki, domy inwestycyjne i rząd.
W ciągu ostatnich kilku lat, od momentu debiutu Bitcoina, zostało stworzonych tysiące innych monet i tokenów. Dzisiejszy świat kryptowalut obejmuje oszałamiający wachlarz aktywów cyfrowych o różnych profilach technicznych i przeznaczeniach.
Jakie są rodzaje kryptowalut? Cieszymy się, że o to pytasz. Oto krótki przegląd rodzajów kryptowalut.
Witamy w krypto menażerii
Bitcoin został wynaleziony jako waluta ogólnego przeznaczenia do wykonywania codziennych zakupów. Pomysł był taki, że Bitcoin może zastąpić obecne na całym świecie waluty fiducjarne emitowane przez rząd.
Okazuje się, że nie jest to pomysł tak nierealny, jak mogłoby się wydawać na początku. Coraz więcej zakupów jest dokonywanych w sposób elektroniczny – zarówno online, jak i za pomocą kart kredytowych i debetowych. Papierowe pieniądze szybko zaczynają wychodzić z mody. Dlaczego, więc mielibyśmy nie używać waluty, która została zaprojektowana z myślą o transakcjach internetowych? Tak naprawdę, w latach 80.-90. powstało kilka takich walut. Jednak żadna z nich nie zyskała zbyt wielu zwolenników, dopóki nie pojawił się Bitcoin.
W dzisiejszych czasach, Bitcoin jest główną kryptowalutą, która zastępuje lub uzupełnia walutę rządową w codziennych transakcjach.
Ten fakt prowadzi do refleksji: jeśli już jest Bitcoin, to dlaczego stworzono tysiące dodatkowych kryptowalut?
Odpowiedź jest taka, że niewielka liczba innych kryptowalut ma na celu konkurować z Bitcoinem jako walutą ogólnego przeznaczenia. Monety i tokeny – wszystkie oprócz Bitcoina są znane jako altcoiny – są stworzone, aby zaspokajać konkretne potrzeby.
Monety kontra tokeny
Mamy tendencję do używania słowa „moneta” i „token” zamiennie, ale tak naprawdę jest duża różnica między nimi.
Zarówno monety, jak i tokeny są denominacjami funduszy kryptowalutowych. Gdy chcesz powiedzieć ile waluty fiat masz w swojej kieszeni, mówisz, że masz 20 pesos lub 30 euro. Natomiast, kiedy chcesz powiedzieć ile masz kryptowaluty, mówisz, że masz 12 Ether lub 0,05 Bitcoinów lub 15 Litecoinów.
Jako jednostki kryptowaluty, „moneta” i „token” znaczą dokładnie to samo.
Różnica pojawia się na tle technicznym. Monety to natywne kryptowaluty blockchaina, na którym działają. Bitcoin jest monetą, ponieważ działa na Bitcoin blockchain. Ether również jest monetą, ponieważ działa na Ethereum blockchain. Natomiast, Tether jest tokenem. Twórca tego tokena stworzył go, aby funkcjonował na Ethereum, nie swoich własnym blockchainie. Cardano to moneta, ponieważ działa na swoim własnym blockchainie, a Uniswap to token, który działa na Ethereum.
Pomimo różnic technicznych, monety i tokeny ogólnie odnoszą się do tego samego: jednostek wartości przechowywanych na blockchainie. Obie są kryptowalutami.
Obsługa aplikacji rozproszonych
Bitcoin to najstarsza i największa sieć blockchain, ale liderem, jeśli chodzi o wolumen transakcji jest Ethereum. Ta sieć została wprowadzona na rynek w 2015 roku zespół, a w jej skład wchodzą deweloperzy z projektu Bitcoin.
Ethereum blockchain został opracowany z myślą o elastyczności, aby przechowywać więcej niż tylko krypto monety. W rzeczywistości, blockchain może przechowywać wykonywalne programy, które mogą wchodzić w interakcję z jego rodzimą walutą, Ether. Ten kod programu jest wdrażany, w to, co społeczność blockchain nazywa smart kontraktami – choć tak naprawdę nie są one ani kontraktami, ani nie są inteligentne.
Bitcoin został powołany do życia jako alternatywa dla rządowych walut fiat. Ethereum zostało stworzone jako platforma do rozwoju aplikacji – pewnego rodzaju systemu operacyjnego do tworzenia aplikacji, które czerpią korzyści z cech charakterystycznych blockchaina, takich jak niezmienność, otwartość i anonimowość.
Obecnie, Ethereum hostuje tysiące aplikacji rozproszonych, które pełnią różne funkcje. Ethereum to platforma z wyboru dla większości zdecentralizowanych aplikacji finansowych. Jednym z powodów jest to, że aplikacje DeFi muszą wchodzić w interakcje z funduszami kryptowalutowymi opartymi na blockchainie.
Ethereum posiada swoją własną kryptowalutę, ale jej przeznaczeniem nie jest zastąpienie euro lub franków. Ether istnieje przede wszystkim jako metoda dokonywania opłat za przetwarzanie transakcji na Ethereum blockchain.
Nie oznacza to, że Ether jest nieatrakcyjną monetą dla inwestorów. Wręcz przeciwnie, odgrywa istotną rolę w aplikacjach blockchain opartych na Ethereum, które stają się coraz liczniejsze i obsługują coraz większą ilość transakcji każdego dnia. W miarę jak aplikacje na platformie Ethereum stają się coraz ważniejsze dla większości użytkowników, wartość Ether również rośnie. Kupowanie monet Ether jest jak inwestowanie w rynek dApp.
Jednak Ethereum nie jest jedyną monetą związaną z aplikacjami blockchain. Solana, Polkadot, Ergo, Algorand i Cardano to tylko niektóre z blockchainów, które są w stanie uruchomić smart kontrakty. Każdy z nich oferuje konkurencyjne funkcje, które odróżniają go od Ethereum. Niektóre wykonują więcej transakcji na sekundę, niektóre pobierają niższe opłaty transakcyjne, a jeszcze inne lepiej radzą sobie ze skomplikowanymi transakcjami – i tak dalej.
Minimalizacja zmienności
Bitcoin i inne kryptowaluty należą do zmiennych inwestycji. Ceny wznoszą się na nowe szczyt, a potem gwałtownie tracą na wartości. Duże wahania cen stwarzają zarówno możliwości, jak i ryzyko dla inwestorów.
Utrudniają również sprawę tym, którzy marzą o użytkowaniu funduszy kryptowalutowych w życiu codziennym.
Wyobraź sobie restaurację, która akceptuje różne kryptowaluty, w tym wymyśloną specjalnie na tę potrzebę monetę o nazwie DiningCoin. W poniedziałek kolacja dla dwojga może kosztować 16 DiningCoinów. Ze względu na wahania rynku, w czwartek ten sam posiłek mógłby kosztować 11 DiningCoinów lub 22 DiningCoiny.
Jeśli restauracja akceptuje płatność w DiningCoinach od klientów, ale płaci kelnerom pensje, czynsz i koszty żywności w Bitcoinie, wtedy miesięczne koszty zmieniałaby się w nieprzewidziany sposób na podstawie wartości względnej obu walut. Wartość zapasów restauracji zmieniałaby się z dnia na dzień, a właściciel nie wiedziałby, jaki będzie koszt składników na przyszły tydzień.
Ten problem jest rozwiązywany przez grupę monet o nazwie stablecoiny.
Ogólnie rzecz biorąc, wartość każdej kryptowaluty jest określana przez podaż i popyt. Na giełdach kryptowalut z całego świata, ludzie płacą w euro lub frankach, lub funtach za krypto monety, a cena, którą płacą ustanawia cenę waluty.
Stablecoiny są inne. Ich wartość jest „związana” z wartością innego aktywa, zazwyczaj jest nim dolar amerykański. To oznacza, że właściciel monety powiązanej z dolarem zawsze kupi i sprzeda tę monetę za 1 dolara. To powoduje stabilizację wartości monety do wartości dolara. Cena monety może wzrosnąć lub spaść o dwa, lub trzy procent w zależności od popytu użytkowników, ale na ogół stablecoiny mają stabilne ceny.
Rynek krypto obejmuje stablecoiny, które są związane z walutami fiat, Bitcoinem i towarami, takimi jak złoto czy nieruchomości.
Może Ci się wydawać, że moneta, której wartość nie rośnie ani nie spada nie ma swojego miejsca w świecie inwestowania w kryptowaluty, ale eksperci twierdzą, że stablecoiny pełnią cenne funkcje. Wśród najbardziej interesujących jest to, że stablecoin może zapewnić korzyści z kont rezerw gotówkowych używanych w inwestowaniu fiat.
Oto jak to działa. Załóżmy, że posiadasz jednego Bitcoina, a wartość nagle wzrośnie do 100,000 euro. Jeśli Twoim zdaniem wartość może iść jedynie w dół, to możesz zamienić swojego Bitcoina na stablecoin, aby utrzymać swoje środki na bezpiecznej pozycji. Gdy Bitcoin spadnie z powrotem do 75,000 euro, możesz kupić Bitcoina i zachować 25,000 euro jak zysk. Kiedy zaczynasz jesteś właścicielem 1 BTC, a kiedy skończysz jesteś właścicielem 1 BTC plus 25,000 euro wartości stablecoinów.
Tokeny użytkowe (utility tokens)
Niektóre kryptowaluty są tworzone w celu finansowania transakcji i innych kosztów w ramach konkretnej aplikacji. Ich nazwa to tokeny użytkowe (utility tokens).
Za każdym razem, gdy aplikacja DeFi dokonuje transakcji, leżący u jej podstaw blockchain nalicza opłatę. Założyciele Ethereum określili to jako „opłata za gaz,” a nazwa ta się przyjęła.
Twórcy aplikacji opartych na blockchainie muszą pobierać te opłaty od użytkowników dApp.
Tokeny użytkowe są często oferowanie inwestorom przed wdrożeniem projektu w procesie nazywanym przedsprzedażą. Zebrane środki napędzają rozwój projektu, a inwestorzy czerpią zyski, jeśli dApp jest popularny, przy czym cena tokena użytkowego wzrasta.
Tokeny zarządzania (governance tokens)
Jeśli kupisz dużo akcji spółki publicznej, możliwe, że otrzymasz ofertę miejsca w zarządzie i będziesz mógł głosować nad decyzjami wpływającymi na przyszłość firmy. W świecie krypto możesz otrzymać prawo głosu kupując tokeny zarządzania (governance tokens).
Projekt DeFi może emitować tokeny zarządzania, aby dać partnerom biznesowym prawo głosu w podejmowaniu przyszłych decyzji. Kiedy mają zostać podjęte ważne decyzje – na przykład, zwiększenie lub zmniejszenie opłat za gaz – właściciele monet głosują, a ci, którzy mają większą liczbę monet otrzymują więcej głosów.
Jeśli grupa właścicieli monet ma całkowitą kontrolę, mogą być określani jako zdecentralizowana organizacja autonomiczna lub w skrócie DAO.
Tokeny niewymienialne (non-fungible tokens)
Monety i tokeny tak naprawdę nie istnieją. Słowo „moneta” i „token” odnosi się do jednostek wartości, a nie do indywidualnych dzieł rąk ludzkich w prawdziwym świecie. Chociaż emitowane przez rząd banknoty i monety mogą mieć unikalne numery seryjne, to każdy Bitcoin jest taki sam jak każdy inny. Każda moneta Ether jest taka sama jak inna moneta Ether. Monety są zamienne, co oznacza, że są identyczne i dlatego mogą być przedmiotem handlu bez względu na pochodzenie.
Możliwość tworzenia unikalnych tokenów blockchain rozpoczęła się od standardu ERC-721 Ethereum, określającym rodzaj tokena, który jest wyjątkowy; oraz ERC-1155, który definiuje kolekcje wielu tokenów. Z racji tego, że te tokeny są unikalne i nie mogą być zastąpione jeden drugim, są znane jako tokeny niewymienialne, lub po prostu NFT.
Nie da się ukryć, że rynek NFT rozkwitł w ostatnich latach, ponieważ deweloperzy znaleźli sposoby na powiązanie NFT z obiektami ze świata rzeczywistego. Obecnie, możesz kupić NFT, który jest w formie unikalnego cyfrowego obrazu postaci z kreskówek. Możesz kupić NFT, który reprezentuje częściowe prawo własność do dzieła Van Gogha lub Rembrandta. Muzycy sprzedają cyfrowe pliki muzyczne jako NFT. Zwykły plik muzyczny jest wymienny z każdym innym – jak t-shirt kupiony w lokalnym centrum handlowym. Plik NFT jest jak podpisany t-shirt. Część koszulki jest identyczna, ale podpis artysty sprawia, że staje się ona przedmiotem kolekcjonerskim o unikalnej wartości.
Niewymienialne tokeny przenoszą kryptowaluty i technologie blockchain na obszary, o których twórcy oryginalnych kryptowalut nigdy by nawet nie pomyśleli.
Wszystkie rodzaje krypto dla wszystkich rodzajów zastosowań
Ile tak naprawdę jest rodzajów kryptowalut? To zależy od tego, jak je liczyć. Bitcoin, altcoiny, stablecoiny, tokeny zarządzania, NFT… te kategorie bardzo często się pokrywają. Jedną rzecz, której możemy być pewni, to to, że niezależnie od rodzaju inwestycji lub projektu, jaki rozważasz, znajdziesz wiele dostępnych kryptowalut, które pomogą Ci w podjęciu decyzji. Kto wie? Może w końcu uda Ci się stworzyć swoją własną!
UWAGA
Tekst ma charakter informacyjny i nie stanowi rekomendacji inwestycyjnej. Nie wyraża on osobistej opinii autora ani serwisu. Każda inwestycja lub handel jest ryzykowny, przeszłe zyski nie są gwarancją przyszłych zysków – ryzykuj tylko te aktywa, które jesteś gotów stracić.
IOS
Android
