İnsanların Bitcoin’den şüphe duyduğu günler 2021 yılı ile geride kaldı. Artık dünyanın dört bir yanındaki yatırımcılar ve finans kurumları kripto kralının üzerine oynuyorlar. Bununla birlikte, BTC’nin gerçekte ne olduğu, Bitcoin’in nasıl oluşturulduğu veya aslında nasıl çalıştığı hakkında hala birçok insanın bilmediği çok fazla şey var.
2021’de Bitcoin satın alıp almayacağınıza karar vermenize yardımcı olması için Bitcoin hakkında bilmeniz gereken tüm önemli noktaları inceleyelim.
Satoshi Nakamoto (Bitcoin’in mucidi) bir keresinde “inanmıyorsanız veya anlamıyorsanız, sizi ikna etmeye vaktim yok, üzgünüm” demişti. 2009’dan beri çok şey değişti. Bugün ise bu kılavuz ile tüm önemli ayrıntıları ele alacağız – böylece “anlayacaksınız”, “inanacaksınız” ve “sahip olacaksınız”. Haydi başlayalım!
Bitcoin Nedir: Temel Bilgiler
Bitcoin, başarıyla uygulanan ilk dijital varlıktır. Anında Bitcoin alabilir, satabilir ve kullanabilirsiniz. 2008’de oluşturulan Bitcoin küresel işlemler, daha ucuz transferler ve çevrimiçi ödemeler için bir çerçeve sağlar.
Bitcoin ve blokzinciri (blockchain) (dijital varlığın arkasındaki teknoloji) esasen merkezi olmayan bir yapıya sahip olduğundan, hükümetler bunu kontrol etmez. İşlemlerin gerçek olup olmadığını doğrulamak için tanık olarak hareket eden dünyanın dört bir yanındaki binlerce bilgisayara dağıtıldığı için sistemi kimse kontrol etmez (buna daha sonra değineceğiz).
Bildiğiniz gibi devlet kurumları ve merkez bankaları yeni para (EUR, USD, GBP vb.) ‘basmaya’ veya üretmeye, dengesizlikler yaratmaya ve reel ekonomiyi aldatmaya ve tasarruflarımızı eritmeye devam ediyor. Öte yandan, Bitcoin’in 21 milyon koinle sınırlı bir arzı var. Şu an itibariyle 17,5 milyon koin oluşturuldu ve son Bitcoin’in 2140 yılı civarında oluşturulması bekleniyor.
Bitcoin’in yaygın olarak kabul edilen kısaltması BTC’dir. Bir Bitcoin 8 ondalık basamağa bölünebilir ve en küçük birim resmi olmayarak Satoshi olarak adlandırılır. Bu, tek bir Bitcoin’in yüz milyonda biri veya 0.00000001 BTC’dir.
Bitcoin’in eş zamanlı fiyatını buradan kontrol edin.
Bitcoin’in Temel Özellikleri Nelerdir?
Bitcoin’in avantajlarını anlamamıza yardımcı olmak için aşağıdaki özetlediğimiz üzere Bitcoin’in temel özelliklerini ele almalıyız:
Merkeziyetsizlik: Merkezi olmayan bir piyasa, Bitcoin’in ve tüm blokzincirinin temel özelliğidir. Finansal gücü insanlara geri vermeyi amaçlar. İşlemlerinizde aracı işlevi gören finansal kurumlara ihtiyacınız olmaz. Bunun yerine eşler arası sistemi, aşırı maliyetlerden ve verimsiz süreçlerden kaçınmaya yardımcı olur.
Sınırlı arz: 21 milyondan fazla Bitcoin olamaz (bu da öngörülebilir bir arz ve talep artışı sağlar). Sınırlı arz, nakdi değeri aşağıya çekecek aldatıcı para basılmasını önler.
Kriptografi: Anonimlik, Bitcoin sahipleri için başka bir önemli özelliktir. Gönderenin/alıcının ayrıntılarını bilmek imkansızdır (işlemler anonimdir). Bu özellik Bitcoin sahiplerine, varlıklara ve tüm ağa güvenlik sağlar.
Şeffaflık: Bitcoin blokzincirine dayandığından, tüm ağ üyeleri tüm veri bilgilerini ve bitcoin işlemlerini bilir. Sahiplerinin adını bilemezler, ancak hangi cüzdanda ne kadar olduğunu ve tüm para akışını bilirler.
Bitcoin Güvenliği: Şifreleme kullanan Bitcoin, dünyanın en güvenli varlıklarından biridir. BTC kopyalanamaz, bu nedenle sahte bir Bitcoin alma konusunda endişelenmenize gerek kalmaz. Ayrıca, ağ Bitcoin işlemlerinizin bir kaydını tutacağı için BTC’niz hiçbir iz bırakmadan kaybolamaz.
Şimdi ise Bitcoin işlemlerinin nasıl işlediğini inceleyelim …
Bitcoin İşlemleri ve Satoshi Nakamoto’nun Atılımı
Bitcoin, 2008 yılında Satoshi Nakamoto takma adı altında anonim bir kişi veya kuruluş tarafından oluşturuldu. Kimlikleri hala bilinmiyor ve büyük olasılıkla sonsuza dek böyle kalacak.
Satoshi, Bitcoin kripto para üzerine ilk fikirlerini, daha sonraları Satoshi White Paper olarak adlandırılan Bitcoin: Eşten Eşe Elektronik Nakit Sistemi başlıklı teknik belge ile yayımladı. Bu belgede Bitcoin’in misyonu, Satoshi ekibinin onu oluşturmasına yol açan nedenler ve olası uygulamaların bir özeti yer alıyor.
“Tamamen eşten-eşe çalışan bir elektronik para sistemi herhangi bir finansal kurumdan geçmeden bir taraftan diğerine çevrimiçi ödeme gönderilmesini mümkün kılar,” cümlesiyle başlayan belge, doğrudan temel özelliğiyle giriş yapıyor. “Dijital imzalar çözümün bir parçasıdır, ancak mükerrer harcamaları önlemek için hala güvenilir bir üçüncü tarafa ihtiyaç duyuluyorsa temel faydalarını kaybederler.”
Yukarıdaki bilgiler biraz teknik. Bu bilgileri biraz açalım.
Bitcoin, bir merkez bankası veya tek bir yönetici olmadan işleyen bir sisteme sahip olduğu için merkezi olmayan bir dijital para birimidir. Bu dijital para biriminin değerini ve arzını, kullanıcılar kendileri yönetir. Bir bakıma, gerçekten insanlara ait olan bir para birimidir.
Bitcoin bir kripto para birimidir, çünkü bir ticaret aracı olarak işlev görür ve finansal işlemleri güvence altına almak, ek birimlerin (yeni koinler) oluşturulmasını kontrol etmek ve para transferini doğrulamak için kriptografi kullanır.
Bitcoin işlemleri ve bilgileri, blokzinciri adı verilen açık kaynaklı bir ağ yapısında geliştirilir. Kimse bu yapının sahibi değildir ve herkes bu yapıyı kullanabilir ve geliştirebilir.
Satoshi, “eşten eşe bir ağ kullanarak mükerrer harcama sorununa bir çözüm öneriyor. Ağ, işlemleri sürekli devam eden hash tabanlı bir iş-kanıtı zincirine ekleyerek zaman bilgisiyle işaretler ve iş-kanıtını yinelemeden değiştirilemez bir kayıt oluşturur.”
Güvenlik hakkında Satoshi, “en uzun zincir, yalnızca tanık olunan olayların sırasını kanıtlamakla kalmaz, aynı zamanda en büyük CPU gücü havuzundan geldiğinin de kanıtıdır. CPU gücünün büyük bir kısmı ağa saldırmak için işbirliği yapmayan düğümler tarafından kontrol edildiği sürece, en uzun zincir üretilir ve saldırganları alt ederler.”
Bitcoin’in en önemli özelliklerinden biri tüm işlemlerin şeffaflığıdır. Herkes, farklı yerlerde olsalar da, tüm verilere her zaman erişebilir.
Satoshi makalesinin özetini şöyle tamamlıyor: “Ağın kendisi çok az bir altyapıya ihtiyaç duyar. Mesajların yayımlaması “yapılabilecek en iyisi” esasına dayalıdır. Düğümler istedikleri zaman ağdan ayrılabilir ve olmadıkları sürede yapılan işlemlerin kanıtı olan en uzun iş-kanıt zincirini kabul ederek tekrardan katılabilirler.”
Bir blockzinciri yapısına uygulanan dijital varlığın en muazzam örneği, JPMorgan ve ortakları tarafından geliştirilen yeni tedarik zinciridir. Banka; şirketlerin, tedarikçilerin ve perakende satıcıların ürünlerinin bilgilerini gerçek zamanlı olarak kontrol edebilecekleri bir tedarik zinciri uygulamaktadır. Ürün fabrikadan çıktığı andan son mağazaya ulaştığı ana kadar nakliye, ödemeler ve ilgili kişiler dahil tüm bilgilere bu tedarik zincirinden ulaşılabiliyor.
Bitcoin ekosisteminde işlem ücreti toplayacak merkezi kurumlar yoktur ve dünyanın diğer tarafına para gönderiyor olsanız bile işlemler birkaç dakika içinde gerçekleşebilir. Ayrıca ulusal sınırlarla sınırlı olmayan bir para birimidir.
Artık bankacılık kurumlarının yüksek işlem ücretlerine sahip olduğunu, çalışmalarının ağır işlediğini ve belirli coğrafi kısıtlamaları olduğunu biliyoruz. Ama hepsi bu kadarla sınırlı değil. Örneğin; bankalar bazen çok mantıksız gerekçelerle müşterilerinin hesaplarını istedikleri zaman dondurabiliyorlar. Bu yüzden bazı kişiler bankaların çok fazla güce sahip olduğuna inanıyor.
Bitcoin, 2008 mali krizinden kısa bir süre sonra oluşturuldu. Hatta bazıları, finansal krizin merkezi olmayan bir para birimi fikrini ateşlemeye yardımcı olduğuna ve Bitcoin’in ortaya çıkışının ana nedenlerinden biri olduğuna inanıyor.
Bitcoin Blokzinciri – Bitcoin Nasıl Yönetilir… ve Fiyatlandırılır
Blokzinciri, Bitcoin ve piyasadaki çoğu altkoinin altında yatan teknolojidir. Birçok dijital para, blokzinciri veya bir versiyonu üzerine yapılandırılmış ağlar tarafından desteklenmektedir. Bitcoin’in değerinin, tamamen potansiyel blokzinciri uygulamalarıyla ilgili olmasının nedeni budur.
Bitcoin fiyatı, tüm blokzincirinin değerinin bir temsilidir. O halde Bitcoin fiyatı ile ilgili asıl soru burada ortaya çıkıyor: Blokzinciri hakkında ne düşünüyorsunuz?
Blokzincirin, her endüstrinin bozulmasının ve devriminin geleceği olduğunu düşünüyor musunuz? Cevabınız evet ise, Bitcoin’e yatırım yapmak isteyebilirsiniz. Çünkü BTC fiyatı sadece cazip değil, aynı zamanda önümüzdeki yıllarda blokzinciri uygulamalarıyla bağlantılı potansiyel büyümesi göz önünde bulundurulduğunda oldukça ucuzdur.
Ancak ilk önce blokzincirinin ne olduğunu anlayalım. Ardından kararınızı verebilirsiniz.
Dağıtılmış Defter Teknolojisi olarak da bilinen Blokzinciri (Blockchain), sistemi hacklemeyi, değiştirmeyi veya kandırmayı neredeyse imkânsız hale getirecek şekilde bilgilerin kaydedilmesini sağlayan bir sistemdir. Blok zinciri teknolojisi, merkezi olmayan ve kriptografik özetleme (hashing) kullanarak herhangi bir dijital verinin kayıtlarını değiştirilemez ve şeffaf hale getirir.
Zincirin her bloğu tüm ağın bilgilerini ve güncellemelerini içerdiğinden ağı hacklemek neredeyse imkansızdır. Bu nedenle bir hacker, hackleme girişiminde başarılı olabilmesi için tüm blokları başarılı değiştirmelidir. Bloklar merkezi bir güç merkezinde toplanmadığı ve dünya çapında dağıtıldığı için daha da karmaşıktır.
Her blok en son yapılan işlemlerin bir kaydını ve blok zincirindeki önceki bloğa götüren eşsiz bir matematiksel fonksiyon içerdiği için katı şifreleme kuralları herhangi bir değişiklik yapılmasını önler.
Blok verilerini değiştirmeye yönelik herhangi bir hileli veya kötü niyetli girişim, sonraki tüm blokların geçersiz olmasına neden olacaktır. Fikir birliğine varılamayacağı için hiçbir zaman blokzincirine böyle bir blok ekleyemezsiniz.
Bireyler blok zincirine etki edemez veya işlemleri manipüle etme umuduyla zincirin parçalarını değiştiremezler. Böylelikle kaydedilen işlemler sonsuza kadar blokzincirinde kalır ve daha sonra değiştirilemez.
Bitcoin Madenciliği – Bitcoin Nasıl Yapılır
bitcoin coin
Bitcoin yaratılmasına madencilik denir. Bilgisayarınız, blokzinciri süreçlerinin yönetimine yardımcı olmak için matematiksel bir problem hesapladığında Bitcoin kazarsınız. İnsanlar Bitcoin işlemlerini çözmek, doğrulamak, geçerli hale getirmek ve zincire yeni bloklar eklemek için bilgisayar gücünü kullanır. Bu sürece katılan kişilere madenci denir.
Madencilik, dağıtılmış bir fikir birliği sistemidir. Blokzincirine dahil edilmeyi bekleyen işlemleri doğrulamak için kullanılır. İşlemlerin kronolojik sıralaması bu şekilde elde edilir ve ağ tarafsızlığı korunur.
Blokzincirine her 10 dakikada bir yeni bir blok eklenir. En başarılı madenciler, yeni oluşturulan Bitcoin’lerle ödüllendirilir. Dünyadaki hiç kimse başarılı bir blok için gereken karmaşık matematiksel işlemleri çözmek için yeterli bilgi işlem gücüne sahip olmadığından, ödül genellikle tek bir kişiye verilmez. Daha fazla madenci daha güvenli bir ağ demektir.
Sonuç olarak, madenciler iş birliği yapar ve bilgi işlem güçlerini “madencilik havuzları” altında toplarlar. Ödül daha sonra ortaya koydukları işle orantılı olarak dağıtılır (daha büyük bilgi işlem gücüne sahip olanların aldığı ödül daha yüksektir).
Ödül, her 210.000 blokta bir yarıya indirilir. Başlangıçta madenciler 50 Bitcoin ile ödüllendirilirdi. Ödül 2012’de ilk kez (25 Bitcoin’e) düşürüldü. İkinci yarılanma 2016’da gerçekleşti. Ödül 25 Bitcoin’den 12.5 Bitcoin’e yarılandı. Son Bitcoin yarılanması 11 Mayıs 2020’de gerçekleşti ve bir sonraki muhtemelen 2024’te gerçekleşecek.
Bitcoin’in ödülleri yaklaşık olarak her dört yılda bir yarıya indirilir. Bu zaman dilimi, on dakika (ortalama yeni bir blok oluşturma süresi) ile 210.000 (yarılanmayı gerçekleştirmek için gereken blok sayısı) çarparak elde edilir. Bir spor takipçisi olarak, her yarılanma olayının Yaz Olimpiyatları ile aynı yıl içinde olmasını ilginç buluyorum.
İşin özü şudur: Daha fazla madenci daha güvenli bir ağ sağlar, ancak aynı zamanda madenciliğin zorlaşmasına neden olur. Bunun nedeni, sistemin bloğun her 10 dk içerisinde (ne daha erken ne de daha geç) eklenmesini sağlamasıdır.
Merkeziyetsizlik Arayışı
Bitcoin’i anlamak için merkezi olmayan bir ağın ne olduğunu anlamak oldukça önemlidir. Merkeziyetsizlik kavramı yukarıda açıklanmıştır, ancak buna başka bir açıdan bakabiliriz.
Web tarayıcınıza gidip “www.google.com” adresini girdiğinizde, bilgisayarınız Google sunucuları ile bir konuşma başlatır. Tarayıcı daha sonra size çeşitli arama sonuçlarını gösterir. Herhangi bir neden Google sunucuları müsait olmasaydı, bu sonuçları göremezdiniz. Bunun nedeni, verilerin merkezi bir ağda depolanmasıdır.
Merkezi olmayan bir ağda bu tür sorunları önleyebiliriz. Bitcoin’in merkezi olmayan yapısı, merkezi bir otorite veya merkezi sunucu olmadığı ve dolayısıyla tek bir arıza noktası olmadığı anlamına gelir.
Bir nokta kaybedildiği takdirde başka binlerce noktanın mevcut olması nedeniyle, ağ her zaman müsait olacaktır. Ayrıca, ağdaki hiç kimsenin tüm bilgileri kontrol etmemesi ancak herkesin kontrol etmesi nedeniyle daha güvenlidir.
Bitcoin’in Sınırlı Arzı
Sınırlı arzın esas avantajı arz ve talebin doğası ile ilgilidir. İnsanlar her zaman nadir şeylere daha yüksek bir Bitcoin değeri atfeder. Çünkü arzın az olması daha fazla talebe yol açar ve fiyatları yükseltir. Nadir bulunan klasik arabaları ve değerli taşları düşünün.
Arzının 21 milyon koinle sınırlı olması nedeniyle dolaşımda asla daha fazla koin olmayacağı için, Bitcoin aynı konsept üzerine inşa edilmiştir.
Dolayısıyla, Bitcoin blokzinciri tarafından desteklendiği için BTC fiyatı gerçek dünyadaki blokzinciri uygulamalarıyla ilgili olacaktır. Blokzincirine dayalı her BTC’nin değeri artacağı için Bitcoin fiyatlarının artması bekleniyor.
Bitcoin Cüzdanı Seçme
Bitcoin yakında dünyanın en güvenli varlıkları arasına girebilir. Ancak, her diğer yatırım aracı gibi ona da iyi bakmalısınız.
Kripto endüstrisinde cüzdanlar, dijital varlıklarınızı güvende tutan çözümdür. Soğuk ve sıcak olmak üzere iki tür cüzdan vardır. Sıcak cüzdanlar internete veya çevrimiçi platformlara bağlıyken, soğuk cüzdanlar çevrimdışıdır ve yalnızca işlem yaparken internete bağlanır.
Bir Bitcoin cüzdanı her zaman iki bölümden oluşur:
İlk bölüm, açık adrestir (veya açık anahtardır). Bir e-posta adresi gibidir ve bunu başkalarıyla rahatlıkla paylaşabilirsiniz.
İkinci bölüm ise özel anahtardır. Bu, bir şifre gibidir ve asla paylaşmamanız gerekir.
İşlemleri şifrelemek için özel anahtar kullanılırken, bir işlemin şifresini çözmek için açık anahtar kullanılır. Açık anahtar, üçüncü şahıslarla paylaşmak içindir ve parayı alacak adres sahibi olduğunuzdan emin olur. Gönderici, özel anahtarıyla işlemi şifreler ve bu işlemin şifresi yalnızca göndericinin açık anahtarı ile alıcı tarafından çözülür.
Bu anahtarların birleşimi dijital bir imza oluşturur. Eliptik eğri kriptografisi adı verilen şifreleme algoritması aracılığıyla, kullanıcı kimliğinin güvenli bir dijital referansı üretilir.
Aynı elle atılmış bir imza gibi dijital imza, belirli bir cüzdanın kimliğini doğrulamak ve sahipliğini kanıtlamak için kullanılır. Ayrıca, diğer kişiler size Bitcoin göndermek istediğinde yalnızca sizin açık anahtarınıza ihtiyaç duydukları için gerçek kimliğiniz anonim kalır.
Bitcoin söz konusu olduğunda, dijital imzalar belirli bir cüzdanla eşleşen matematiksel fonksiyonlardır. Bir işleme dijital imza eklerseniz, hiç kimse bu işlemin cüzdanınızdan gelmediğini iddia edemez.
Bitcoin Nasıl Satın Alınır
Bitcoin satın almak için birçok farklı seçenek var. Düzenlenmiş kripto borsalarından satın alabilir, şehrinizdeki belirli mağazalara gidebilir, bir ‘Bitcoin ATM’si kullanabilir veya CFD olarak da bilinen kur farkı sözleşmeleri yoluyla BTC alım satımı yapabilirsiniz.
Kripto Borsası: Borsa, kişilerin kripto para almak ve satmak için hesaplar oluşturduğu çevrimiçi bir platformdur. Yeni başlayanlar için en uygun yöntem kesinlikle Kriptomat gibi lisanslı ve düzenlenmiş bir çevrimiçi borsa yoluyla satın almaktır. Öncelikle adınızı, adresinizi ve pasaportunuzu veya kimliğinizi kullanarak bir hesap oluşturmanız gerekir.
Bitcoin ATM’si: Diğer bir seçenek de Bitcoin ATM’si kullanmaktır. Bu anında satın alma yöntemi, en azından küçük miktarlarda para çekerken anonimlik sağlar. Ancak, yakınınızda bir Bitcoin ATM’si bulmak oldukça zordur ve genellikle oldukça yüksek ücretler alırlar.
BTC Alım Satımı: Son olarak, paranızı kur farkı sözleşmeleri yoluyla bitcoin ile değiş tokuş ederek yatırım yapabilirsiniz. Burada temel varlığa sahip olmayacaksınız, ancak diğer kripto veya itibari para birimlerine karşı fiyat hareketleri ile spekülasyon yapacaksınız. Ucuza satın alıp daha yüksek bir fiyata satarak para kazanır ya da yüksek fiyattan satıp sonra daha ucuza alırsınız.
Daha fazla bilgi için Bitcoin Nasıl Satın Alınır
Bitcoin ile Alışveriş Yapın
Bir kripto para meraklısı ve kripto paralara ilk inanlardan olan Laszlo Hanyecz, 2010 yılında bir kripto Bitcointalk forumunda, ABD’nin Florida eyaletindeki evine birkaç pizza getirecek kişiye 10.000 Bitcoin teklif etti.
22 Mayıs 2010’da kripto forumu Bitcointalk’ta “Birkaç pizza için 10.000 Bitcoin ödeyeceğim… bir sonraki güne de kalsın diye birkaç büyük pizza belki,” diye belirtti Hanyecz.
Laszlo’ya pizzalarını Papa Jones’a gidip indirimden iki pizza alan bir kişi getirdi. Bu basit bir işlemdi, ancak Bitcoin ile satın alınan ilk gerçek mal oldu. 2010’da BTC fiyatı 41 dolardı. Şimdi ise neredeyse 200 milyon dolara tekabül ediyor. Kâra bakın!
Günümüzde insanlar Bitcoin kullanarak birkaç pizzadan daha fazlasını satın alabilir ve kripto para birimiyle binlerce mal ve hizmeti alıp satabilirsiniz.
Bitcoin, en sevdiğiniz tatil yerine seyahat etmeyi basitleştirir, çünkü banka kartınızı kullanmak için para değişimi yapmanız veya acımasız işlem ücretleri ödemeniz gerekmez. Halihazırda uçak bileti almak, araba kiralamak veya otel rezervasyonu yapmak gibi işlemlerde kullanabilirsiniz. Yavaş yavaş diğer iş ve hizmet alanlarına da girmektedir. Bitcoin’i dünyanın her yerindeki her cihazdan kullanabilir ve kimsenin elini cebinize atmasına izin vermezsiniz.
Kriptomat, seyahat ederken veya günlük yaşamınızdaki işlemlerde başvurabileceğiniz kişisel kripto banka hesabınız olabilir.
Bitcoin Hakkında SSS
Bitcoin satabilir misiniz?
Bitcoin’i birkaç şekilde satabilirsiniz: Kriptomat gibi çevrimiçi bir borsa platformu kullanarak, bireysel olarak veya Local Bitcoin aracılığıyla.
Bitcoin ne yapabilir?
Bitcoin, bugün bildiğimiz şekliyle finans endüstrisini değiştirme gücüne sahiptir. Bitcoin protokolü; küresel bir kimlik, para birimi, mikro bahşiş, oylama mekanizması, kitle fonlama platformu ve en temelinde finansal sistemin kaldırabileceği her şey ve daha fazlasıdır.
Özel anahtarlarımı kaybedersem Bitcoin’lerime ne olur?
Özel anahtarlar bireysel Bitcoin cüzdanlarına bağlı olduğu için anahtarları kaybederseniz, ne yazık ki paralarınıza erişmenin bir yolu yoktur. Bu nedenle modern cüzdanlar, anahtar ve cüzdan yedeklemeleri veya kimlik doğrulama ile şifreyi geri kazanma seçenekleri sağlar.
