Satoshi Nakamoto olarak bilinen anonim kişi veya grup, yalnızca ilk modern kripto parayı değil, aynı zamanda Bitcoin ve diğer kriptoları mümkün kılan blok zinciri mimarisini yaratmasıyla tanınır. Nakamoto, Bitcoin blockchain ve kripto parasını 2009 yılında piyasaya sürdü.
Bitcoin’den Önce Blok Zinciri
Bitcoin’in Nakamoto’nun eseri olduğu tartışmasızdır, ancak blok zincirleri tamamen başka bir zamanda ve yerde icat edildi. Nakamoto’nun teknik incelemesinden bir nesil önce, Berkeley’deki (California) California Üniversitesi doktora adayı olan David Chaum, “Birbirine Güvenmeyen Gruplar Tarafından Oluşturulan, Sürdürülen ve Güvenilen Bilgisayar Sistemleri” adlı tezinde bir blockchain veritabanının ana hatlarını çizdi. Bu olduğunda tarih 1982 idi: Bitcoin’den 27 yıl önce. Chaum’dan önce merkeziyetsiz veritabanları vardı, ama bir yarışma programındaysanız ve blok zincirini kim icat ettisorusu sorulursa, Chaum diyerek ödülü kazanabilirsiniz. Blok zinciri ne zaman icat edildi? 1982.
Chaum’un birbirinden şüpheli ağları, dijital para birimlerini desteklemek için özel olarak tasarlanmamıştı, ama bununla bağlantısı açıktı. Chaum, blok zinciri teknolojisindeki çalışmalarından yararlanarak 1989’da DigiCash adlı bir şirket kurdu. 1995’te şirket, digicash, eCash ve cyberbucks gibi çeşitli isimlere sahip olan bir kripto parayı tanıttı.
DigiCash’in dijital para birimi, modern kripto paraların birçok özelliğini sağlama sözü verdi. Şirket, anonimliği önemli bir avantaj olarak vurguladı. Şirket, hükümetin bile şifreli eCash transferlerini deşifre edemediğini söyledi. Ancak Chaum, bankaları projeyi desteklemeye ikna edemedi ve eşler arası işlemleri destekleyemeyen ve yalnızca borsaları destekleyen bir internet altyapısı ile proje başarısız oldu. DigiCash 1998’de iflasını ilan etti.
Tarih Az Kaldı Tekerrür Ediyordu
2008’de, ilgili bir araştırma yazısı online tartışma forumlarında görüldüğünde blok zinciri teknolojisinin tarihi ilginç bir hal aldı. Makalenin başlığı “Bitcoin: Eşler Arası Elektronik Nakit Sistemi” idi ve yazarı Satoshi Nakamoto olarak belirtilmişti.
Uzmanlar, Nakamoto’nun araştırma makalesinde özetlenen blok zinciri protokolünün esasen David Chaum’unkiyle aynı olduğunu söylüyor. Tek önemli fark, veri bloklarını ve koinleri doğrulamak için Bitcoin iş ispatı (proof-of-work) konsensüs mekanizmasının eklenmesiydi. Yine de, çoğu kişi hala blok zinciri teknolojisini icat eden kişinin bunun Satoshi Nakamota olduğunu düşünüyor.
Nakamoto, dünya çapındaki yazılım geliştiricilerin projeye katkıda bulunabilmesi için blok zinciri kaynak kodunu 2008 yılında SourceForge’a yükledi. İlk modern blok zinciri, Ocak 2009’da ilişkili kripto parası Bitcoin ile birlikte piyasaya sürüldü.
Bir süreliğine Bitcoin projesinin DigiCash ile aynı talihsiz kaderi yaşayacağı düşünüldü. Bir Bitcoin’in bir ABD dolarının sembolik değerine ulaşması iki yıldan fazla sürdü. 2017 yılına kadar Bitcoin değeri 1.000 Euro’ya ulaşmadı. O zamandan beri, kripto paranın değeri, keskin bir yükseliş eğilimi gösterse de karakteristik oynaklığını korudu.
Blockchain Sayısında Büyük Artış
Bitcoin, iki yıl boyunca dünyanın tek geçerli blok zinciri ve kripto parasıydı. 2011 yılında geliştiriciler, Bitcoin projesinin türevleri olan Litecoin ve Namecoin adlı blok zinciri tabanlı kriptoları piyasaya sürdü. Bunu 2012 yılında Peercoin izledi. Ertesi sene, ilk memecoin olan Dogecoin de dahil olmak üzere toplam beş blok zinciri piyasaya sürüldü.
2015 yılında, Bitcoin projesine katkıda bulunanları içeren bir ekip tarafından Ethereum blok zinciri tanıtıldı. Ethereum farklıydı. Diğer blok zincirleri yalnızca belirli kripto paraları desteklemek üzere yaratılmıştı. Ethereum, merkeziyetsiz uygulamaları çalıştıracak bir platform olarak tanıtıldı. Ethereum blok zinciri, verilere ek olarak yürütülebilir kaynak kodunu da tutar, bu nedenle binlerce blok zinciri tabanlı uygulamanın temeli olarak hizmet verir. Ethereum blok zincirinin esnekliği, onu hem NFT’leri hem de dApp’leri barındırmak için ideal yapıyor.
Günümüzde araştırmacılar, temel blok zinciri mimarisindeki varyasyonları deniyorlar. Ana blok zincirler, hafif yükler altında iyi performans gösteriyor, ama tam ölçekli uygulamaları desteklemekte ölçeklendirme sorunları yaşıyor. İşlem ücretleri artıyor ve işlem süreleri saatlerden günlere uzanıyor. Yeni blok zincirlerinin çoğu, bu sorunlara yenilikçi çözümler getiriyor.
Araştırmacılar, konsensüs mekanizmaları, paralel alt zincirlerin koordinasyonu, özel blok zincirler ve diğer teknik konularla deneyler yapmaya devam ediyor. Yeni kripto paraların çoğu, devlet tarafından piyasaya sürülen resmi para birimlerinin genel amaçlı ikameleri olarak hizmet etmek amacıyla değil, belirli uygulamaları veya endüstrileri desteklemek için piyasaya sürülüyor. Birçok yeni blok zinciri uygulamasının kripto para ile hiçbir ilgisi dahi bulunmuyor. Bu uygulamalar bazen temel blok zinciri mimarisindeki değişikliklerden yararlanıyor.
Dünya devletleri kripto para piyasasının varlığını yasaklasa bile, bu blok zincirler sağlık, kimlik yönetimi, tedarik zinciri yönetimi, eğlence ve diğer alanlarda temel işlevleri yerine getirmeye devam edecektir. Blok zinciri teknolojisi uzun süre bizimle birlikte olacak.
NOT
Bu metin, bir bilgilendirme metnidir ve bir yatırım tavsiyesi olarak görülmez. Yazarın veya hizmetin kişisel görüşünü ifade etmez. Herhangi bir yatırım veya alım satım risklidir, geçmiş getiriler gelecekteki getiriler için bir garanti değildir - yalnızca kaybetmeyi göz alabileceğiniz varlıkları riske atın.
